Wat is een energielabel en waarom is het belangrijk?
Een energielabel is een officieel document dat aangeeft hoe energiezuinig een woning is. Het label loopt van A++++ (zeer zuinig) tot en met G (zeer onzuinig) en wordt bepaald op basis van de energieprestatie van je huis, zoals isolatie, verwarming, warm water en eventuele zonnepanelen. Sinds 2015 is het in Nederland verplicht om bij verkoop of verhuur van een woning een definitief energielabel te overhandigen aan de koper of huurder. Dit betekent dat iedere huiseigenaar op het moment van transacties een geldig label moet kunnen tonen. Het energielabel is belangrijk omdat het kopers en huurders in één oogopslag inzicht geeft in de te verwachten energiekosten en milieuprestaties van de woning. Een zuinig huis (bijvoorbeeld label A of B) is vaak aantrekkelijker en kan in de praktijk een hogere verkoopprijs of huurprijs opleveren dan een huis met label E of F, vanwege lagere stookkosten en meer comfort.
Daarnaast weegt het energielabel mee in de woningwaardering bij huurwoningen (puntensysteem), wat de maximaal toegestane huur kan beïnvloeden. Kortom, het energielabel is niet alleen een verplichte formaliteit, maar ook een waardevol instrument om de energie-efficiëntie van je huis te communiceren en te verbeteren.
Let op: Het energielabel is alleen geldig als het geregistreerd is in de officiële databank (EP-online). Je ontvangt na de keuring een registratienummer; zonder registratie is het label niet rechtsgeldig. Gelukkig regelt de energieadviseur die het label opstelt deze registratie doorgaans automatisch.
Hoe lang is een energielabel geldig?
De geldigheidsduur van een energielabel voor woningen is 10 jaar vanaf de datum van afgifte. Dit geldt voor zowel oude als nieuwe energielabels: ongeacht of jouw label in 2016 of in 2024 is uitgegeven, het blijft tien jaar bruikbaar bij verkoop of verhuur. Op het labeldocument staat een “geldig tot” datum vermeld, dat is de datum waarop de 10 jaar aflopen. Na die datum is het energielabel officieel verlopen en niet langer geldig voor een nieuwe verkoop of verhuur.
De reden dat een label maar tien jaar meegaat, is om ervoor te zorgen dat de informatie actueel blijft. In een periode van tien jaar kunnen er namelijk grote sprongen worden gemaakt in energiezuinige technologieën en kunnen woningen flink verbeteren of verslechteren in energieprestatie. Denk aan nieuwe isolatiemethodes, zuinigere verwarmingsinstallaties of juist verbouwingen die het energieverbruik verhogen. Door na 10 jaar een nieuwe beoordeling te doen, beschikt de nieuwe eigenaar of huurder steeds over een recent en betrouwbaar energielabel.
Voorbeeld: Heb je in 2014 een energielabel gekregen, dan is dat in 2024 verlopen. Een label uit 2020 is geldig tot 2030, enzovoort. Check dus altijd de exacte datum op je label. Twijfel je? Via de website EP-online kun je op adres controleren tot wanneer jouw huidige energielabel geregistreerd is.
Voorlopig energielabel vs. definitief energielabel
In 2015 kregen alle woningeigenaren in Nederland een voorlopig energielabel toegewezen. Dit was slechts een indicatieve inschatting op basis van algemene gegevens (zoals bouwjaar en woningtype) en niet officieel geldig bij verkoop of verhuur. Een voorlopig label moest altijd omgezet worden naar een definitief energielabel door een aanvraag te doen. Inmiddels zijn die voorlopige labels helemaal vervallen en kan je er niets meer mee. Heb je ooit alleen zo’n brief met een label ontvangen maar nooit een definitief energielabel laten registreren, dan heb je momenteel géén geldig energielabel.
Een definitief energielabel daarentegen is het officiële document dat door een gecertificeerd energieadviseur is vastgesteld en geregistreerd. Alle definitieve energielabels, zowel de oudere vereenvoudigd energielabel (VEL) en Energie-Index (EI) van vóór 2021, als de nieuwe labels op basis van de NTA 8800 methode vanaf 2021, hebben een geldigheid van tien jaar. Heb je bijvoorbeeld in 2018 een energielabel via de oude methode verkregen, dan blijft dat geldig tot 2028 (mits het toen netjes geregistreerd is). De overheid heeft expliciet bepaald dat oude labels hun oorspronkelijke geldigheidsduur behouden. Er is dus géén verplichting om bij wijziging van de meetmethode halsoverkop een nieuw label te halen, zolang het huidige label nog binnen die tien jaar is.
Let op: Uitzondering hierop zijn oude labeldocumenten van vóór 2021 zonder Energie-Index vermelding (dus alleen een letter). Die kunnen hun geldigheid hebben verloren na de invoering van de nieuwe methode in 2021. In de meeste gevallen betrof dit echter het voorlopige label of niet-geregistreerde labels. Heb je een officieel label (VEL of EI) met een geregistreerd nummer, dan zit je goed binnen die 10 jaar.
Waarom is een geldig energielabel belangrijk bij verkoop of verhuur?
Als je je huis wilt verkopen of verhuren, is een geldig energielabel wettelijk verplicht. Dit is niet vrijblijvend: ontbreekt een geldig label op het moment van overdracht, dan riskeer je een fikse boete. Sinds januari 2024 is de boete voor particulieren verhoogd naar €515 per woning zonder energielabel. Voor bedrijven (bijvoorbeeld projectontwikkelaars of woningcorporaties) ligt dit bedrag nog hoger (rond €1.030). Deze boetes worden gehandhaafd door de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) en dienen ter aansporing dat iedereen zijn labelplicht serieus neemt. Bovendien kan de ILT ook controleren of in woningadvertenties (bij verkoop of verhuur) de energielabelklasse vermeld staat; ook daarop wordt gehandhaafd als dit ontbreekt.
Een geldig energielabel op tijd regelen heeft meerdere voordelen:
- Voldoen aan de wetgeving: Je voorkomt boetes en gedoe. Bij verkoop zal de notaris meestal eisen dat er een geldig label is, voordat de overdracht kan plaatsvinden. Het is dus geen stap die je kunt overslaan. Ook bij verhuur voor langere tijd (>4 maanden) moet je de huurder een geldig label tonen en overhandigen.
- Voorkom vertraging bij verkoop: Een huis zonder (geldig) energielabel verkoopt lastiger. Potentiële kopers kunnen afhaken of eisen dat je het alsnog regelt vóór de verkoop rond kan komen. Dit kost tijd en geld op een ongelegen moment. Door vooraf je label op orde te hebben, verloopt de verkoop soepeler.
- Woningwaarde en aantrekkelijkheid: Een beter energielabel kan de waarde van je huis verhogen. Uit analyses blijkt dat woningen met een groen(er) label doorgaans meer opbrengen, soms tot enkele procenten van de woningwaarde. Kopers zijn bereid extra te betalen voor een huis dat energiezuinig is, omdat zij weten dat de maandelijkse energierekening lager zal uitvallen en het wooncomfort hoger is.
- Huurprijs en punten: Voor verhuur in de sociale sector geldt dat een goed energielabel extra punten geeft in het woningwaarderingsstelsel, wat een hogere maximale huur toestaat. Een slecht label kan juist punten aftrekken, wat de huurinkomsten beperkt.
- Toekomstbestendig (2030-regel): Er komt strengere regelgeving aan voor verhuurders. Vanaf 1 januari 2030 is het verboden om woningen met energielabel E, F of G te verhuren. Dit betekent dat eigenaren van slecht presterende woningen vóór die datum moeten investeren in duurzaamheid om minstens label D of hoger te behalen. Deze deadline maakt het extra belangrijk om tijdig je huidige label te checken. Als jouw huis nu een van de lagere labels heeft en je denkt over verhuur, is het slim om nu al stappen te zetten richting verbetering (isolatie, zuinigere installaties, etc.).
Kortom, een geldig energielabel is niet alleen een papiertje voor de overheid; het beschermt zowel jou als verkoper/verhuurder (je voldoet aan je plicht en vermijdt boetes) als de koper/huurder (die krijgt transparantie over de energetische kwaliteit van de woning). Het komt de vertrouwen en vlotheid van de transactie ten goede.
Hoe check je of je energielabel nog geldig is?
Veel huiseigenaren vragen zich af: “Heb ik eigenlijk wel een (geldig) energielabel en tot wanneer loopt dit?” Gelukkig kun je dit vrij eenvoudig controleren:
- Op het labeldocument zelf: Als je destijds een definitief energielabel hebt ontvangen, staat daarop de datum van registratie en de datum geldig tot. Heb je het document (pdf of hardcopy) nog, dan vind je daar meteen de info.
- Via MijnOverheid: Log in op MijnOverheid met DigiD. Ga naar het tabblad Wonen en klik op Energielabel. Je kunt hier jouw geregistreerde energielabel downloaden, waarop de geldigheidsdatum vermeld staat.
- Via EP-Online / Energielabel.nl: Dit is de openbare database van alle geregistreerde energielabels. Ga naar de site EP-online.nl of Energielabel.nl en voer je adres in. Je ziet dan of er een energielabel voor jouw woning geregistreerd is en zo ja, welke klasse en tot welke datum. Let op: staat jouw woning er niet in, dan is er geen geldig label geregistreerd op dit moment.
Door regelmatig te checken, bijvoorbeeld als je plannen hebt om te gaan verkopen of verhuren, kom je niet voor verrassingen te staan. Je wilt immers niet pas tijdens het verkoopproces ontdekken dat je label verlopen is.
Energielabel verlopen? Zo vraag je een nieuwe aan
Is je energielabel inmiddels verlopen of heb je nooit een definitief label gehad? Geen paniek: je kunt eenvoudig een nieuw energielabel aanvragen. Het is niet mogelijk om een oud label te “verlengen” zonder nieuwe keuring, na 10 jaar moet er echt een geheel nieuwe beoordeling plaatsvinden. Dit gaat als volgt in zijn werk:
- Zoek een gecertificeerde energieadviseur: Alleen erkende EP-adviseurs (gediplomeerd volgens BRL9500) mogen een energielabel opstellen en registreren. Via bijvoorbeeld het Centraal Register Techniek of onze eigen dienst kun je een energielabel aanvragen bij een adviseur in de buurt. Vraag tijdig offertes aan en plan een afspraak, zeker in drukke periodes kan er enkele weken wachttijd zijn.
- Laat de woning inspecteren: De energieadviseur komt op de afgesproken datum bij je thuis voor de opname. Reken op een inspectie die ±1 à 2 uur duurt De adviseur zal allerlei kenmerken opnemen: van isolatiediktes in muren, dak en vloer tot de type glas, de verwarming- en ventilatiesystemen, enzovoort. Zorg dat eventuele relevante documenten (bouwtekeningen, facturen van isolatie of zonnepanelen, etc.) klaar liggen, dat kan helpen om de inspectie vlotter te laten verlopen en het resultaat nauwkeuriger te maken.
- Registratie van het nieuwe label: Op basis van de opgenomen gegevens berekent de adviseur de energieprestatie en bepaalt hij/zij de nieuwe labelklasse. Deze wordt vervolgens geregistreerd in de EP-online database en je ontvangt het officiële energielabel certificaat (meestal digitaal als PDF). Vanaf dat moment kun je weer 10 jaar vooruit met dit label!
